Elektronik sigara, tütün endüstrisinin yeni tuzağı…Araştırmalara göre e-sigara ile sigarayı bırakmaya çalışanların yüzde 80’i bırakamıyor

Araştırmalar, e-sigaralarla sigara bırakmayı deneyen bireylerin, yüzde 80’inin bir yıl sonra hala elektronik sigara kullanmaya devam ettiğini, bu bireylerin yaklaşık yarısının elektronik sigara ile birlikte sigara içmeye de devam ettiğini gösteriyor. Türk Toraks Derneği Merkez Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Oğuz Kılınç, “Son on yıl içinde tütün endüstrisi tarafından
dünya genelinde ‘daha az zararlı’ iddiasıyla ve sanki sadece sigarayı bırakmak isteyen yetişkinlerin kullanılması için üretilmiş olduğu algısıyla pazarlanan elektronik sigara ve ısıtılmış tütün ürünleri, aslında doğrudan gençleri ve çocukları hedef alan, yeni nikotin bağımlıları oluşturmak amacıyla üretilmiş nikotin tuzaklarıdır” dedi.

E-SİGARA İLE SİGARAYA BAŞLAMA RİSKİ 4-6 KAT DAHA YÜKSEK

Tütün endüstrisinin doğrudan gençleri hedef almak için renkli ve aromalı ürünler ile pazara girdiğine dikkat çeken Prof. Dr. Oğuz Kılınç sözlerine şöyle devam etti: “Araştırmalar, daha önce hiç sigara içmemiş ama elektronik sigarayı denemiş gençlerin ve çocukların, ardından sigara içmeye de başladığını ve daha önce sigara içip bırakan yetişkinlerin ise elektronik
sigara kullandıklarında yeniden sigaraya başlama risklerinin 4-6 kat daha yüksek olduğunu ortaya koymuştur. Bu veriler, elektronik sigaraların, nikotin bağımlılığının sürmesine yol açtığının kanıtıdır. Nikotin, eroin, kokain gibi maddelerle eşdeğer bağımlılık gücüne sahiptir. Tütün endüstrisi ve lobisi, bizzat kendilerinin neden olduğu nikotin bağımlılığının ve yarattığı
zararın sözde azaltılmasına yönelik bir ürün ürettikleri argümanını kullanmakta ancak aslında doğrudan gençleri hedef alan renkli ve aromalı ürünlerle pazara girmekte ve bu ürünler aracılığıyla kârlılığını artırmaktadır. Tütün endüstrisi, pek çok ülkede, bu ürünlerin yasal ve denetlenebilir ürünler olması yönünde yasa koyuculara baskı ve çeşitli ikna çalışmaları
içindedir. Tütün endüstrisinin müdahalelerine yenik düşüp, elektronik sigaranın üretim ve ticaretinin yasallaştığı ülkelerin durumu vahimdir. Örneğin Malezya’da, serbestleşme sonrası bu ürünler, tamamıyla çocuk ve gençlere yönelik ürünler olarak üretilmiş ve çocuklar arasında kullanım oranları ürkütücü oranda yükselmiştir”

TÜTÜN ENDÜSTRİSİNİN TUZAKLARI

Prof. Dr. Kılınç ayrıca tütün endüstrisinin elektronik sigaralara yönelik stratejisine de atıfta bulunarak, “Son on yıl içinde tütün endüstrisi tarafından dünya genelinde ‘daha az zararlı’  iddiasıyla ve sanki sadece sigarayı bırakmak isteyen yetişkinlerin kullanılması için üretilmiş olduğu algısıyla pazarlanan elektronik sigara ve ısıtılmış tütün ürünleri, aslında doğrudan gençleri ve çocukları hedef alan, yeni nikotin bağımlıları oluşturmak amacıyla üretilmiş
nikotin tuzaklarıdır” dedi.

E-SİGARA AKCİĞER KANSERİ RİSKİNİ YÜZDE 270 ARTIRIYOR

Elektronik sigaraların, iddia edildiği gibi zararsız ya da zararı daha az olan ürünler olmadığını belirten Türk Toraks Derneği Tütün Kontrolü Çalışma Grubu Başkanı Doç. Dr. Pınar Bostan ise çarpıcı veriler paylaştı: “Söz konusu ürünlerin, en az geleneksel tütün ürünleri kadar ciddi boyutlarda sağlık zararları vardır. Elektronik sigaralar yüzlerce toksik kimyasal partikül ve madde yayarak solunum yollarında inflamasyon, bronşit, astım ve özellikle EVALI denen ölümcül durumu oluşturmaktadır. EVALI, elektronik sigara/vaping kullanımına bağlı gelişen akut akciğer hasarıdır. Deneysel veriler, uzun süreli elektronik sigara kullanımının karaciğer, kalp ve böbreklerde de hasar (fibrozis) yarattığını göstermektedir. Elektronik sigara kullanımının yarattığı DNA hasarı, çeşitli metabolik bozukluklarla kendini gösterebilmektedir. Elektronik sigaralarda yer alan aromalar, sadece kendi başlarına bile, hücresel ölüme yol açabilmektedir. Ayrıca e-sigara ile sigara bırakmayı deneyen bireylerin uzun süre akciğer kanseri gelişim riski yönünden takip edildiği çok geniş ölçekli araştırmalarda, e-sigara
kullananlarda, kullanmayanlara göre akciğer kanseri riskinin yüzde 270 oranında arttığı gözlenmiştir. Kendi başına akciğer kanserini arttıran e-sigaraların sigara bırakmaya yardımcı olmadığı gibi, tıpkı sigaralar gibi akciğer kanseri riskini arttırdığı açıktır. Geniş kitlesel araştırmalar, e-sigaralarla sigara bırakmayı deneyen bireylerin, yüzde 80’inin bir yıl sonra
halen elektronik sigara kullanmaya devam ettiğini, bu bireylerin yaklaşık yarısının elektronik
sigara ile birlikte sigara içmeye de devam ettiğini göstermektedir”

ELEKTRONİK SİGARA KONUSUNDA HATALARI TEKRARLAMAMALIYIZ

Bilimsel veriler, elektronik sigaranın, sigara bırakmaya yardımcı olmadığını kanıtlamıştır. 27 Eylül – 1 Ekim 2025 tarihleri arasında Amsterdam’da, dünyanın farklı ülkelerinden 22.000’i aşkın göğüs hastalıkları uzmanının katılımıyla gerçekleştirilen Avrupa Solunum Derneği (European Respiratory Society) Kongresi’nde gerçekleştirilen “E-sigaralar etkili bir sigara
bırakma aracı mı, yoksa bir halk sağlığı tehdidi midir?” başlıklı bilimsel toplantıda, Türk Toraks Derneği Tütün Kontrol Çalışma Grubu Danışma Kurulu Üyesi ve Bursa Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Aslı Görek Dilektaşlı, elektronik sigaraların, iddia edilenin aksine sigara bırakmaya yardımcı olmadığını,
bilakis nikotin bağımlılığını pekiştirdiğini vurguladı. Yoğun katılımın gözlendiği ve tüm kongre delegelerine canlı yayınla yayınlanan oturumda, Dr. Görek Dilektaşlı, “Tarih bize sigarayı filtreler ya da mentollerle sözde daha az zararlı kılmak için harcanan on yılların, bir yalan olduğunu öğretti. Aynı hatayı elektronik konusunda tekrarlamamalıyız” dedi.

TÜRK TORAKS DERNEĞİ’ NDEN ÇAĞRI

“Elektronik sigaralar dumansız bir geleceğe değil, nikotin bağımlılığının devamına yol
açmaktadır.” Sigara bırakma sürecinde onlarca yıldır uygulanmakta olan kanıta dayalı yöntemler temel
alınmalıdır. Sözde zararsız ve dumansız ama nikotin içeren ve bizzat tütün endüstrisinin
ürettiği ürünler, sağlığı değil bağımlılığı arttırmaktadır. (BSHA / Bilim ve Sağlık Haber Ajansı)